ჯეიმზ კლარკ როსი
| ჯეიმზ კლარკ როსი | |
|---|---|
 ჯეიმზ კლარკ როსი | |
| დაბადების სახელი | ჯეიმზ კლარკ როსი |
| დაბადების თარიღი |
15 აპრილი 1800 ლონდონი, დიდი ბრიტანეთი |
| გარდაცვალების თარიღი |
3 აპრილი 1862 ეილზბერი, დიდი ბრიტანეთი |
| პროფესია | მოგზაური |
ჯეიმზ კლარკ როსი (ინგლ. James Clark Ross; დ. 15 აპრილი, 1800 — გ. 3 აპრილი, 1862) — ინგლისელი მეზღვაური, პოლარეთის მკვლევარი. 1818–1833 წლებში მონაწილეობდა ჩრდილოეთ-დასავლეთ გასასვლელის მაძიებელ ექვს არქტიკულ ექსპედიციაში, რომელთაგან სამს (1819–1824 წლებში) ხელმძღვანელობდა უილიამ ედუარდ პარი, ორს (1818 და 1829–1833 წლებში) — მოგზაურის ბიძა ჯონ როსი. 1830 წელს როსმა მარხილით გადაკვეთა ნახევარკუნძული ბუთია, დასავლეთ მხარეს აღმოაჩინა სრუტე (სრუტეს შემდგომ მისი სახელი ეწოდა) და დაინახა მიწა (კინგ-უილიამის კუნძული), რომელიც მან ნახევარკუნძულად მიიჩნია. 1831 წელს აღმოაჩინა ჩრდილოეთი მაგნიტური პოლუსი ჩ.გ. 70°05' 17" და დ.გ. 96°’46'45"-ზე. 1840–1843 წლებში სამჯერ იმოგზაურა ანტარქტიკაში გემებით „ერებუსი“ და „ტერორი“. 1841 წელს აღმოაჩინა ზღვა, რომელიც მის სახელს ატარებს, ვიქტორიას მიწა, ვულკანები ერებუსი და ტერორის მთა (როსის ნახევარკუნძულზე) და როსის ყინულოვანი ბარიერი. 1842 წელს მიაღწია 78°09'30"-ს. როსმა რუკაზე დაიტანა ვიქტორიას მიწის აღმოსავლეთი ნაპირი, იგი მას, ისევე როგორც ადრე აღმოჩენილ ანტარქტიკულ მიწებს, კუნძულებად თვლიდა და არა სამხრეთის კონტინენტის ნაწილებად. 1848–1849 წლებში გემ „ენტერპრაიზზე“ ხელმძღვანელობდა ჯონ ფრანკლინის საძიებლად განკუთვნილ ექსპედიციას, რომელიც წარუმატებლად განხორციელდა. იყო სამეფო გეოგრაფიული საზოგადოების წევრი.
თხზულება
[რედაქტირება | წყაროს რედაქტირება]- Voyage of discovery and reseach in Southern and Antarctic regions during the years 1839—43, v. 1—2, L., 1847.
რესურსები ინტერნეტში
[რედაქტირება | წყაროს რედაქტირება]- ჯეიმზ კლარკ როსი — სტატია დიდი რუსული ენციკლოპედიიდან (რუსული)
- ჯეიმზ კლარკ როსი — სტატია ენციკლოპედია ბრიტანიკიდან (ინგლისური)